การทำสลบในสัตว์
ถ้ายังพอคุ้นเคย จำกันได้อยู่บ้างในบทความครั้งที่แล้วพูดถึงเรื่องการเก็บตัวอย่างอุจจาระจากปลา แล้วยังมีการพูดถึงเรื่องการทำให้ยาสลบเพื่อจับบังคับอีกด้วย สำหรับยาสลบนั้นมีใช้ในสัตว์ทั่วไป ทั้งในสัตว์น้ำและในสัตว์บกด้วยวัตถุประสงค์สำคัญ คือ การควบคุมสัตว์ให้สามารถจับบังคับได้ ให้สัตว์สงบนิ่ง ไม่มีความรู้สึกเจ็บปวดทรมาน หรือไม่มีการตอบโต้ต่อการจับบังคับ เพื่อให้สัตวแพทย์สามารถตรวจรักษา ทำหัตถการ หรือผู้ปฎิบัติงานสามารถจัดการอื่นๆ กับตัวสัตว์ได้ ในสัตว์บกนั้นการใช้ยาสลบจะมีความซับซ้อนมากกว่าในสัตว์น้ำเนื่องจากมีการทำงานของระบบทางเดินหายใจและแลกเปลี่ยนออกซิเจนที่ซับซ้อนกว่า ก่อนเริ่มทำการสลบสัตว์ สัตวแพทย์จะต้องทราบวัตถุประสงค์ที่ชัดเจนของการวางยาสลบในแต่ละครั้งว่ามีเป้าหมายอย่างไร เพื่อจะสามารถวางแผนการทำงานได้อย่างถูกต้อง ปลอดภัยต่อตัวสัตว์และบรรลุตามจุดมุ่งหมายของการทำงาน หลังจากเข้าใจจุดประสงค์การทำงานชัดเจนแล้วจะต้องประเมินสุขภาพสัตว์เบื้องต้นว่าสัตว์มีความพร้อมในการรับยาสลบมากน้อยแค่ไหน ซึ่งในส่วนนี้จะมีผลต่อการวางยาสลบตลอดการปฏิบัติงาน เป็นปัจจัยที่ต้องพิจารณาร่วมกับชนิดของยาสลบที่เลือกใช้ด้วย บ่อยครั้งสัตวแพทย์จะต้องให้ยานำสลบก่อน เพื่อให้สัตว์ผ่อนคลาย ควบคุมได้ง่ายขึ้นและเป็นการเตรียมความพร้อมก่อนจะวางยาสลบเพิ่มเติมและเหนี่ยวนำให้เกิดการสลบต่อไป ในระหว่างที่สัตว์สลบ สัตวแพทย์จะต้องรักษาสภาวะการสลบให้ราบรื่นจนเสร็จงานรวมทั้งต้องมีการเฝ้าระวังสุขภาพสัตว์หรือสัญญาณชีพของสัตว์ด้วยนะคะ โดยจำเป็นจะต้องตรวจวัดอัตราการเต้นของหัวใจ อัตราการหายใจ ความดันเลือด ปริมาณน้ำเกลือหรือสารน้ำอื่นที่ให้สัตว์ในระหว่างที่ทำการสลบอยู่ รวมทั้งอุณหภูมิร่างกายด้วยเพราะตอนที่สลบอุณหภูมิสัตว์จะต่ำ เมื่อเสร็จสิ้นการทำงานกับตัวสัตว์แล้วในขั้นตอนที่สัตว์ฟื้นจากยาสลบก็เป็นอีกหนึ่งขั้นตอนสำคัญของการทำงาน ยังมีความจำเป็นที่จะต้องเฝ้าระวังสุขภาพสัตว์หรือสัญญาณชีพของสัตว์เหมือนกัน รวมทั้งต้องมีการควบคุมอุณหภูมิร่างกายให้อบอุ่นขึ้นด้วย จะเห็นได้ว่าในขั้นตอนการวางยาสลบทั้งหมดตั้งแต่เริ่มต้น จนถึงสัตว์ฟื้นจะต้องใช้ความรู้ความชำนาญในการทำสลบอย่างมากเลยเพื่อให้เกิดความปลอดภัยต่อตัวสัตว์ และทำงานได้สำเร็จตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ค่ะ ในครั้งหน้ามาดูกันว่าการทำสลบสำหรับสัตว์น้ำนั้นเรามีหลักการทำงานเกี่ยวกับการวางยาสลบยังไงนะคะ สัตวแพทย์หญิง ดร.มินตรา ลักขณา (หมอเม)
|