พักสมอง คั่นด้วยบทความอื่นกันบ้างนอกเหนือจากเรื่องในฟาร์ม เรื่องรอบตัวเราก็น่าสนใจและสำคัญไม่แพ้กับเรื่องในฟาร์มเลย หากใครได้ติดตามข่าวด้านสิ่งแวดล้อมจะพอทราบปัญหาที่เกี่ยวกับทะเลอยู่บ้าง ซึ่งปัจจุบันปัญหาขยะที่มนุษย์ทิ้งลงสู่ท้องทะเลนั้นกำลังอยู่ในสภาวะวิกฤติและส่งผลกระทบอย่างมากต่อระบบนิเวศทางทะเล ตามที่ปรากฎในหน้าสื่อทั่วไปว่าพบการตายของวาฬและเต่าทะเลจากการที่พวกมันกินขยะ โดยเฉพาะขยะจำพวกพลาสติกเข้าไปในร่างกาย ไม่เพียงแต่วาฬและเต่าทะเลเท่านั้นที่ได้รับผลกระทบยังมีสัตว์อื่นที่ตกเป็นเหยื่อจากปัญหาขยะนี้ด้วย

จากงานวิจัยสำรวจเนื้อและอวัยวะภายในของปลาทะเลในประเทศอังกฤษ โดย A.L. Lusher ในปี 2012 เป็นที่น่าตกใจมากเพราะพบว่ามากกว่า 36.5% ของปลาที่ทำการสำรวจ มีพลาสติกขนาดเล็กหรือที่เรียกว่า “ไมโครพลาสติก” อยู่ในระบบทางเดินอาหาร เช่น กระเพาะ ลำไส้ ของปลาหลากหลายชนิด ทั้งปลาที่อาศัยบริเวณผิวน้ำถึงกลางน้ำ เช่น ปลาทู ปลาค็อด และปลาแมคเคอเรล รวมทั้งปลาที่หากินบนพื้นท้องทะเลหรืออยู่เหนือพื้นท้องทะเลเล็กน้อย เช่น ปลากระเบน และปลาตาเดียว โดยที่มาของขยะพลาสติกในท้องทะเลเหล่านี้มากกว่า 80% นั้น ล้วนมาจากขยะซึ่งถูกทิ้งจากผู้คนบนบกนี่แหละ

สำหรับในประเทศไทยมีข่าวว่าทีมวิจัยของ รศ.สพ.ญ.ดร.นันทริกา ชันซื่อ ผอ.ศูนย์วิจัยโรคสัตว์น้ำ คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กำลังทำการสำรวจปลาทะเลในน่านน้ำทะเลไทยด้วยเช่นกัน โดยเบื้องต้นพบว่าปลาจำนวนมากมีไมโครพลาสติกสะสมอยู่ในอวัยวะภายในและระบบย่อยอาหาร สะท้อนถึงปัญหาขยะในท้องทะเลไทยว่ากำลังอยู่ในสภาะวะน่ากังวลและควรเร่งแก้ไขไม่แตกต่างกับทะเลที่อื่นของโลกเลย แต่ปัจจุบันก็ยังไม่มีคำอธิบายที่แน่ชัดจากนักวิชาการถึงผลกระทบต่อสุขภาพร่างกายของผู้บริโภค ถ้าเกิดว่าได้รับประทานปลาทะเลที่มีไมโครพลาสติกเหล่านี้เข้าสู่ร่างกาย โดยในเบื้องต้นอาจารย์หมอนันทริกา ชันซื่อ ได้ให้คำแนะนำสำหรับผู้บริโภคว่าควรหลีกเลี่ยงการบริโภคเครื่องในของปลาเนื่องจากเป็นส่วนที่พบไมโครพลาสติกในปริมาณสูงที่สุด การบริโภคในส่วนของเนื้อปลาน่าจะปลอดภัยกว่า เนื่องจากพบไมโครพลาสติกในระดับต่ำ และหากท่านผู้อ่านมีความกังวลใจในเรื่องการบริโภคปลาทะเล การหันมาบริโภคปลาน้ำจืดที่ได้รับการเลี้ยงในฟาร์มที่มีมาตรฐาน เช่น ปลานิล ปลาทับทิม และปลาดุก ก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการหลีกเลี่ยงไมโครพลาสติก

และยังสามารถบริโภคเนื้อปลาได้อย่างมั่นใจอีกด้วย แต่การเลี่ยงมาทานเนื้อปลาน้ำจืดแทนปลาทะเลก็ไม่ได้ช่วยแก้ปัญหาข้างต้นนะคะ ทางที่ดีเราควรหันมาตระหนักและใส่ใจปัญหาสิ่งแวดล้อมกันอย่างจริงจังมากกว่า พกถุงผ้า แก้วน้ำดื่ม ลดการใช้พลาสติกหรือนำมาใช้ซ้ำให้เกิดประโยชน์มากที่สุด ลดการสร้างขยะที่ย่อยสลายยาก เพื่อความยั่งยืนและมั่นคงด้านอาหาร ทรัพยากร และความเป็นอยู่ของทุกชีวิตบนโลกนี้ค่ะ

สัตวแพทย์หญิง ดร.มินตรา ลักขณา (หมอเม)
อ.น.สพ.ดร. ภัทรพล เปี่ยมสมบูรณ์ (หมอเอก)