ช่วงนี้กระแสรักสิ่งแวดล้อมมาแรงมาก หลายๆ หน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนตระหนักถึงปัญหาสิ่งแวดล้อมที่มีอยู่และมีการรณรงค์หลายๆ อย่างเพื่อส่งเสริมให้มีการจัดการขยะที่ถูกวิธีเพื่อจะได้นำกลับไปใช้ซ้ำ หรือใช้ใหม่ กระตุ้นการลดการใช้ทรัพยากรที่ไม่จำเป็น ลดการสร้างขยะที่ย่อยสลายยาก อย่างเช่น รณรงค์ให้แยกขยะ ลดการใช้พลาสติก ลดการใช้แก้พลาสติก เลิกใช้หลอดพลาสติก พกถุงผ้าไปซื้อของ กระแสรักสิ่งแวดล้อมและให้ความสนใจเรื่องสิ่งแวดล้อมไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในชีวิตประจำวันของเราเท่านั้น

ในวงการการเลี้ยงปศุสัตว์ การเลี้ยงสัตว์น้ำ รวมทั้งกุ้งเองก็ไม่น้อยหน้า มีการวิจัยเรื่องเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมการเลี้ยงกุ้งเหมือนกันนะคะ ซึ่งหมอเองไปบังเอิญค้นเจองานวิจัยน่าสนใจเกี่ยวกับการใช้โปรไบโอติกในการเลี้ยงกุ้ง ซึ่งเป็นงานที่กำหนดจะตีพิมพ์ในวารสารทางวิชาการชื่อดังเดือนมกราคมปีหน้า 2020 แน่นอนว่าก็ต้องเอามาเล่าสู่ แบ่งปันกันเหมือนเคยนะคะ

การเพาะเลี้ยงสัตว์มีต้นทุนหลายๆ อย่าง ที่เด่น ๆ คือ ค่าอาหาร นอกจากนั้นก็เป็นค่าการจัดการเลี้ยง ค่าบริหารงาน ค่าน้ำค่าไฟ แต่หลายคนอาจลืมคิดไปว่าสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับการเลี้ยงสัตว์ที่ถูกทำลาย เสื่อมโทรมลงไป รวมทั้งการฟื้นฟู รักษาสิ่งแวดล้อมก็เป็นหนึ่งในต้นทุนและค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้น และหากเสื่อมโทรมลงไปจะมีผลกระทบต่อสัตว์ที่เราเลี้ยงด้วยเหมือนกัน สำหรับการเลี้ยงกุ้งซึ่งจะมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมสูงเป็นพิเศษ ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและการสูญเสียพื้นที่ที่สำคัญต่อระบบนิเวศในวงกว้าง เช่น ป่าโกงกางเสื่อมโทรม

     ในงานวิจัยนี้มีการทดลองเลี้ยงกุ้งขาวโดยแบ่งเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มหนึ่งให้กินอาหารผสมโปรบติก อีกกลุ่มให้กินอาหารกุ้งธรรมดา แล้วก็วัดค่าต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นระหว่างการเลี้ยง สัมภาษณ์คนทำงาน เช่น ความต้องการออกซิเจนของ larvae ปริมาณการถ่ายออกซิเจนในระบบ FCR ปริมาณไนโตรเจนและฟอสฟอรัสที่เกิดขึ้น  อุณหภูมิน้ำทะเลในพื้นที่ สัมภาษณ์บุคลากรห้องปฏิบัติการเกี่ยวกับอัตราแลกเปลี่ยนน้ำเปรียบเทียบกับระบบที่ใช้และไม่ใช้โปรไบโอติก แล้เก็บข้อมูลเกี่ยวกับฉลากและคู่มือของผลิตภัณฑ์ที่แตกต่างกัน (องค์ประกอบของอาหารและโปรไบโอติก พลังงานและประสิทธิภาพของปั๊มน้ำ เครื่องเติมอากาศหมุนเวียน) ซึ่งจะนำข้อมูลมาประมวลและวิเคราะห์ว่ามีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืนของระบบการเลี้ยงต่อไป

ผู้วิจัยได้สรุป highlight ของบทความเอาไว้ 4 ข้อ คือ

-     การเพาะเลี้ยงกุ้งจะต้องดำเนินการเพื่อให้เกิดการเติบโตอย่างยั่งยืน ตอบสนองความต้องการทั่วโลกทั้งในปัจจุบันและอนาคต

-          การใช้โปรไบโอติกในการผลิตลูกกุ้งจะช่วยลดการเกิดมลพิษในระหว่างการเลี้ยง

-          เมื่อใช้โปรไบโอติกในระหว่างการเลี้ยงพบว่ามีการลดการใช้พลังงานและค่าใช้จ่ายอย่างมีนัยสำคัญ

-          ปริมาณไนโตรเจนและฟอสฟอรัสในน้ำทิ้งมีค่าต่ำในทุกกลุ่ม

-          ผลกระทบทางเศรษฐกิจและสิ่งแวดล้อมบ่งชี้ว่าโปรไบโอติกเป็นเทคโนโลยีที่ยั่งยืน

ใครอยากอ่านรายละเอียดเต็มๆ ตามไปได้ตรงนี้ค่ะ  https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0044848618309840

ไว้ครั้งหน้ามาคุยกันต่อนะคะ

สัตวแพทย์หญิง ดร.มินตรา ลักขณา (หมอเม)
อ.น.สพ.ดร. ภัทรพล เปี่ยมสมบูรณ์ (หมอเอก)