วันนี้ขอเล่าสู่กันฟังค่ะ กับเรื่องราวของ E-commerce สำหรับตลาดสัตว์น้ำผ่านการใช้หลัก 7P ซึ่งเป็นหลักการทางการตลาดที่มีปัจจัยสำคัญที่เกี่ยวข้องอยู่ 7 ข้อ คือ การส่งเสริมหรือโปรโมชัน (promotion) สินค้า/ผลิตภัณฑ์ (product) สถานที่ (place) กระบวนการ (process) คน (people) ราคา (pricing) และการทำให้ลูกค้าได้รับประสบการณ์ (physical evidence) ซึ่งจะสามารถขยายความทั้ง 7P อย่างสั้นๆ ตามนี้นะคะ

-  Promotion: การส่งเสริมหรือโปรโมชันต้องมีรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องสำหรับการขายให้เป็น Big data เช่น ต้องรู้ว่าผู้ซื้อกำลังสนใจสินค้าอะไร แบบไหน ถ้าแยกเป็นกลุ่มอายุของคนซื้อจะมีความสนใจแตกต่างกันยังไง เพศที่แตกต่างกันมีผลต่อความสนใจหรือไม่ หรือวิธีการได้รับข่าวสารจากวิธีไหน ก่อนนำไปจัดทำแผนการส่งสริม การออกโปรโมชันและการโฆษณา

- Product: สินค้า/ผลิตภัณฑ์ที่มีต้องมุ่งเน้นการสื่อสาร สร้างเรื่องราวให้ผู้ซื้อจดจำและสร้างภาพลักษณ์ของสินค้าให้ผู้ซื้อเข้าถึงข้อมูลได้ง่าย ควรเปิดช่องทางให้ลูกค้าสอบถามเกี่ยวกับสินค้าและบริการผ่าน social media เพื่อเป็นการอำนวยความสะดวกและมีส่วนช่วยในการตัดสินใจซื้อของลูกค้า

-   Place: สถานที่ต้องเน้นการเข้าถึงกลุ่มลูกค้าให้ได้รวดเร็ว มีการโฆษณาผ่านหลายช่องทาง ทั้งระบบอิเล็กทรอนิกส์ หรืออีเมล social media

-  Process: กระบวนการขายต้องดีมีระบบ ไม่ซับซ้อน ปกติแล้วในสินค้าส่วนใหญ่จะมีการซื้อขายผ่านพ่อค้าคนกลางหลายขั้นตอน ระบบออนไลน์ IT จะช่วยลดขั้นตอนและค่าใช้จ่ายในกระบวนการส่วนนี้ ทำให้มีการส่งผ่านสินค้าจากผู้ผลิตไปที่โรงงานและสามารถกระจายสินค้าไปยังผู้ซื้อได้โดยตรงและรวดเร็ว

- Pricing: ต้องกำหนดราคาให้แม่นยำ ทั้งนี้ ราคาสินค้าเกษตร สินค้าสัตว์น้ำเป็นปัจจัยผันผวนขึ้นกับความต้องการของผู้ซื้อด้วย ดังนั้น การรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับสินค้าและผู้ซื้อ รวมถึงผู้ขายรายอื่นจะช่วยให้การตัดสินกำหนดราคาสินค้ามีประสิทธิภาพมากขึ้น

-  People: บุคคลที่เกี่ยวข้องไม่ว่าจะเป็นผู้ซื้อ ผู้ขาย ผู้ประกอบการ หรือผู้จัดทำระบบจะต้องมีความรู้และทักษะในการใช้ระบบออนไลน์ IT

-  Physical evidence: การจัดทำระบบซื้อขาย online ที่กำหนดจุดจัดส่งสินค้า การติดต่อกับบริษัทที่สะดวก และออกแบบระบบที่ทำให้ลูกค้าสามารถเข้าชมสินค้าและตรวจติดตามสถานะการจ่ายเงิน หรือการจัดส่ง เป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องมีในการค้าในยุค digital ต้องจัดทำแผนการตลาดที่ดีและเป็นรูปธรรม

ปัจจัย 7P ข้างต้นได้ถูกนำมาประยุกต์ใช้กับระบบตลาดสินค้าสัตว์น้ำยุค IT เพื่อปรับระบบการดำเนินงานของผู้ประกอบการรายย่อยที่มีความแตกต่างกันให้เป็นไปในแนวทางเดียวกัน พร้อมกับทำให้สินค้าจัดส่งถึงผู้ซื้อโดยตรงเป็นการลดต้นทุนการผลิตอีกทางหนึ่ง เนื่องจากความสดใหม่ของสินค้าสัตว์น้ำเป็นหัวใจหลัก
ที่ผู้ซื้อต้องการ

ความท้าทายต่อการทำ E-commerce ของสินค้าสัตว์น้ำที่สำคัญคือเรื่อง การเปลี่ยนแปลงทางสภาพภูมิอากาศที่มีผลต่อปริมาณการผลิตสัตว์น้ำ หลายประเทศมีการใช้มือถือและ application มาจัดทำเป็น แคทตาล็อกสินค้า เพื่อให้ผู้ประกอบการหรือผู้ซื้อได้สั่งจองสินค้าล่วงหน้า เมื่อทราบรายการสินค้าที่ลูกค้าต้องการ ผู้ผลิตก็จะทำการวางแผนการผลิต การจับสัตว์น้ำ ขนส่งและการกระจายสินค้าผ่านระบบที่ตามสอบได้ต่อไป ทำให้สินค้าส่งถึงผู้ซื้อได้อย่างรวดเร็ว ช่วยให้คงความสดของสินค้าไว้ได้ ทางด้านการส่งเสริมการขายก็มีการจัดทำสื่อโฆษณาเพื่อสร้างทัศนคติเชิงบวกให้กับสินค้าเพื่อกระตุ้นการขาย

การโฆษณาผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ มีความสำคัญมากในการกำหนดราคาสินค้าสัตว์น้ำ และระบบ IT ยังช่วยในการตรวจติดตาม ควบคุม วางแผนการผลิต และลดกระบวนการที่ซับซ้อนลง โดยใช้ลดต้นทุนลงและผู้ใช้ระบบสามารถติดตามสถานการณ์แบบวันต่อวันได้  สำหรับประเทศไทยมีหน่วยงานราชการของไทยเองได้จัดทำรูปแบบการขายออนไลน์ขึ้นมาแล้ว ถ้าใครสนใจรายละเอียดการขายสินค้าเกษตรบนตลาดสินค้าเกษตรออนไลน์  หรืออยากได้ไอเดียการขายผ่าน E-commerce สามารถตามไปดูได้ที่ www.dgtfarm.com ค่ะ เป็นเว็ปไซต์ที่มีการจับคู่ธุรกิจ ช่วยขยายตลาดสินค้าเกษตรที่มีคุณภาพมาตรฐานผ่านระบบออนไลน์ เพิ่มโอกาสให้เกษตรกรพบผู้ประกอบการ ช่วยให้ผู้บริโภคเข้าถึงสินค้าง่ายขึ้นนะคะ

สัตวแพทย์หญิง ดร.มินตรา ลักขณา (หมอเม)
อ.น.สพ.ดร. ภัทรพล เปี่ยมสมบูรณ์ (หมอเอก)