คำแนะนำสำหรับการทำความสะอาดและฆ่าเชื้อบนพื้นผิวไข่ปลาแซลมอน
ReadyPlanet.com
คำแนะนำสำหรับการทำความสะอาดและฆ่าเชื้อบนพื้นผิวไข่ปลาแซลมอน

                    

ในการเลี้ยงสัตว์เชิงอุตสาหกรรมนั้น มีสิ่งที่ต้องให้ความสำคัญมากๆ ในระบบการเลี้ยงก็คือ เรื่องของระบบความปลอดภัยทางชีวภาพของฟาร์ม ซึ่งหลักการของระบบนี้จะต้องมีมาตรการที่ลดความเสี่ยงของการนำเข้าเชื้อก่อโรคจากนอกฟาร์มมาสู่ฟาร์ม ลดการแพร่ออกของเชื้อก่อโรคจากในฟาร์มไปสู่นอกฟาร์ม รวมทั้งลดการแพร่กระจายของเชื้อในหน่วยการผลิตในฟาร์มด้วยกรณีที่พบว่ามีปัญหาเกิดขึ้นในฟาร์ม 

จากบทความก่อนหน้านี้ที่เราเล่ากันฟังถึงเรื่องอุตสาหกรรมปลาแซลมอนนะคะ ที่มีนอร์เวย์เป็นประเทศผู้ผลิตรายใหญ่ของโลก หลายๆ ท่านทราบแล้วว่าในการเลี้ยงปลาแซลมอนมีความซับซ้อนและระยะเวลาการเลี้ยงที่ยาวนานตั้งแต่ 1-2 ปี เพื่อให้ได้ปลาแซลมอนที่มีน้ำหนักตามที่ตลาดต้องการ โดยมีค่าน้ำหนักเฉลี่ยอยู่ที่ 5 กิโลกรัม ดังนั้น การนำระบบความปลอดภัยทางชีวภาพมาใช้จะช่วยให้ระบบการผลิตมีคุณภาพและความปลอดภัยเพิ่มมากขึ้น โดยต้องดูแลครอบคลุมตั้งแต่การคัดเลือกพ่อแม่พันธุ์ที่มีคุณภาพเพื่อนำมาใช้ การรีดไข่และน้ำเชื้อ การนำไข่มาผสมกับน้ำเชื้อ และการนำไข่มาล้างเพื่อฆ่าเชื้อก่อนนำไปฟักให้ได้เป็นลูกปลาวัยอ่อน ที่จะนำไปเลี้ยงต่อไป

ในส่วนของการปฏิบัติในการฆ่าเชื้อบนผิวไข่ปลาแซลมอนที่โรงเพาะฟักนั้น นับเป็นส่วนสำคัญในการสร้างความมั่นใจว่าจะไม่มีการแพร่กระจายของเชื้อก่อโรคระหว่างโรงเพาะฟัก อุปกรณ์ที่ใช้ในโรงเพาะฟักและสถานที่ และยังเป็นส่วนหนึ่งของการปฏิบัติประจำด้านสุขอนามัยของโรงเพาะฟัก  กระบวนการฆ่าเชื้อบนผิวไข่ปลาแซลมอนยังมีความสำคัญในทางการค้าไข่ปลาแซลมอนระหว่างประเทศ โซนต่างๆ เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อก่อโรคบางชนิด 

ถึงแม้กระบวนการฆ่าเชื้อก่อโรคโดยทั่วไปจะมีประสิทธิภาพในการฆ่าเชื้อที่ผิวไข่ปลาแซลมอน แต่ต้องพึงระวังและตระหนักว่าการใช้สารฆ่าเชื้อก่อโรคจะไม่สามารถป้องกันการแพร่เชื้อในแนวตั้ง (vertical transmission) หรือที่เรียกว่าการแพร่เชื้อผ่านระบบสืบพันธุ์ของแม่ปลาไปยังไข่ปลาได้ ถึงแม้ว่าปัจจุบันมีสารเคมีหลายชนิดที่นำมาใช้ในการฆ่าเชื้อบนผิวไข่ปลาแซลมอน แต่สารที่นิยมใช้บ่อยที่สุดในการฆ่าเชื้อบนผิวไข่ปลาแซลมอน คือ ผลิตภัณฑ์ฆ่าเชื้อที่มีส่วนผสมของไอโอดีน (iodine-based product) และโพวิดีนไอโอดีน (povidine-iodine)

ไอโอโดพอร์ (iodophors) ซึ่งโดยทั่วไปแล้วคือ สารละลายโพวิโดน – ไอโอดีน มีข้อดีคือเป็นสารที่มีค่า pH เป็นกลางจึงไม่ระคายเคืองและไม่เป็นพิษ แต่อย่างไรก็ตามในการใช้ผลิตภัณฑ์ฆ่าเชื้อต้องศึกษาฉลากการใช้งานรวมทั้งปฏิบัติตามคำแนะนำของผู้ผลิตอย่างเคร่งครัด เพื่อความปลอดภัยต่อผู้ใช้งานและเพื่อให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุดในการฆ่าเชื้อ 


สำหรับการปฏิบัติในการฆ่าเชื้อบนผิวของไข่ปลาแซลมอนนั้น องค์การสุขภาพสัตว์โลกได้แนะนำไว้ โดยวิธีการฆ่าเชื้อก่อโรคบนพื้นผิวไข่ปลาแซลมอนนี้สามารถนำไปใช้กับไข่ปลาแซลมอนที่เพิ่งผสมหรือไข่ปลาแซลมอนที่เริ่มพัฒนาแบบมีจุดตาแล้ว (eyed salmonid eggs) แต่หากจะนำไปใช้กับไข่ปลาแซลมอนที่เพิ่งผสมควรจะปล่อยให้ไข่เริ่มแข็งตัวเล็กน้อยก่อนที่จะดำเนินการฆ่าเชื้อโรค และพึงตระหนักว่า ถึงแม้ว่าจะปล่อยให้ไข่เริ่มแข็งแล้วจึงนำมาฆ่าเชื้อ แต่ก็ไม่แนะนำให้ใช้วิธีการฆ่าเชื้อนี้สำหรับไข่ที่ไม่ได้รับการผสมหรือในระหว่างการผสม นอกจากนี้ ยังมีจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องรักษาระดับของค่า pH ของสารละลายไอโอโดฟอร์ (iodophore) ให้อยู่ระหว่าง 6 – 8 ในระหว่างการฆ่าเชื้อ

ในการฆ่าเชื้อบนผิวของไข่ปลาแซลมอนควรใช้วิธีต่อไปนี้

1. ล้างไข่ปลาแซลมอนด้วยน้ำเกลือปราศจากเชื้อโรค ที่ความเข้มข้น 0.9%-1.1% (pathogen-free 0.9% to 1.1.% saline) เป็นเวลา 30-60 วินาที เพื่อขจัดสิ่งสกปรกที่ปะปนมา

2. แช่ไข่ปลาแซลมอนในสารละลายไอโอดีนที่มีไอโอดีนเข้มข้น 100 ppm เป็นเวลาอย่างน้อย 10 นาที ทั้งนี้ ควรตรวจสอบความเข้มข้นของไอโอโดฟอร์เป็นระยะ เพื่อให้แน่ใจว่าอยู่ในระดับความเข้มข้นที่สามารถฆ่าเชื้อได้ โดยอัตราส่วนของไข่ปลาแซลมอนต่อสารละลายไอโอโดฟอร์ควรมีค่าสูงสุดที่ 1: 4 

3. ล้างไข่ปลาแซลมอนอีกครั้งในน้ำเกลือปราศจากเชื้อโรค ที่ความเข้มข้น 0.9%-1.1% เป็นเวลา 30-60 วินาที 

4. เก็บไข่ปลาแซลมอนไว้ในน้ำที่ปราศจากเชื้อโรค (pathogen-free water)

ในการทำงานควรเตรียมสารละลายสำหรับล้างและฆ่าเชื้อโรคทั้งหมด โดยใช้น้ำที่ปราศจากเชื้อโรค หาก pH ต่ำ อาจใช้โซเดียมไบคาร์บอเนต (NaHCO3) เป็นบัฟเฟอร์ของสารละลายไอโอโดฟอร์


หลักการคร่าวๆ ก็มีเพียงเท่านี้ สำหรับการฆ่าเชื้อบนผิวของไข่ปลาแซลมอน และหากจะทำความสะอาดฆ่าเชื้อบนพื้นผิวสำหรับไข่ปลาชนิดอื่นๆ จำเป็นจะต้องทดสอบความปลอดภัยของสารฆ่าเชื้อแต่ละชนิดก่อนว่าสามารถใช้ได้โดยไม่เป็นพิษต่อไข่ปลานั้นๆ และไม่ทำให้เกิดความสูญเสีย เนื่องจากสารเคมีแต่ละชนิดมีผลต่อสิ่งมีชีวิตแต่ละอย่างแตกต่างกันค่ะ

รายละเอียดเรื่องนี้สามารถสืบค้นได้ที่ www.oie.int ค่ะ

 

สัตวแพทย์หญิง ดร.มินตรา ลักขณา (หมอเม)
อ.น.สพ.ดร. ภัทรพล เปี่ยมสมบูรณ์ (หมอเอก) 



  




Farm story

วิตามินซีคนทานได้ ปลากินดี
งานวิจัย ขิง กับ ยากำจัดวัชพืช
โปรไบโอติกแบบ multi-species
ขมิ้นชันในอาหารปลานิล
อาหารสัตว์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
ปลาเสมือนจริงทดแทนการใช้สัตว์ทดลอง
การใช้สมุนไพรเป็นยาสลบกับปลาเรนโบว์เทราต์
การใช้ยาต้านจุลชีพอย่างสมเหตุผลในสัตว์น้ำโดยองค์การสุขภาพสัตว์โลก (3/3)
การใช้ยาต้านจุลชีพอย่างสมเหตุผลในสัตว์น้ำโดยองค์การสุขภาพสัตว์โลก (2/3)
การใช้ยาต้านจุลชีพอย่างสมเหตุผลในสัตว์น้ำโดยองค์การสุขภาพสัตว์โลก (1/3)
ความสัมพันธ์ของพยาธิตืดในปลากับแบคทีเรียตัวร้าย
โปรตีนจากเคยและการเลี้ยงกุ้ง
Nutraceuticals และการรักษาโรค AGD ในปลาแซลมอน
การป้องกันดีกว่าการรักษา วัคซีนคุณภาพ หยุดการระบาดของโรคสัตว์
nanobubbles และการเพาะเลี้ยงกุ้ง
nanobubbles
Black soldier fly แหล่งโปรตีนย่อยง่ายในอาหารสัตว์น้ำ #2
Black soldier fly แหล่งโปรตีนย่อยง่ายในอาหารสัตว์น้ำ #1
ยีสต์ทำขนมปังกับโปรไบโอติก
จุลินทรีย์ในลำไส้ปลา
ผลกระทบของ Covid19 ต่อตลาดปลาเทอร์บอตและคาเวียร์ของสหภาพยุโรป
โปรตีนทางเลือกกับปัญหาโรค EMS ในการเลี้ยงกุ้ง
"แมลงกับอุสาหกรรมอาหารสัตว์เลี้ยง"
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #10
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #9
การสนับสนุนความยั่งยืนในการประมง
กระแสความต้องการประมงยั่งยืน โอกาสและความท้าทายสำหรับปลานิล
African swine fever
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #8
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #7
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #6
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #5
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #4
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #3
พืชสมุนไพรกับสุขภาพปลา
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #2
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #1
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE
ปลาแซลมอน ในอาร์เจนตินา
โปรตีนทางเลือก
กลยุทธ์ในการขับเคลื่อนประชาคมระหว่างประเทศในการพัฒนาสุขภาพสัตว์น้ำ และสวัสดิภาพสัตว์น้ำของ OIE
ความเคลื่อนไหวเกี่ยวกับสุขภาพสัตว์ของ OIE
อาหารในโลกอนาคต
โปรไบโอติก Bacillus pumilus กับวิบริโอ
probiotic กับสารสกัดอินทผลัม
การยึดเกาะของโปรไบโอติก
ข้อกำหนดเกี่ยวกับสวัสดิภาพสัตว์ในสัตว์น้ำ: การขนส่งและเรื่องที่ควรทำหลังขนส่ง
ข้อกำหนดเกี่ยวกับสวัสดิภาพสัตว์ในสัตว์น้ำ: การวางแผนการขนส่ง (2)
ข้อกำหนดเกี่ยวกับสวัสดิภาพสัตว์ในสัตว์น้ำ: การวางแผนการขนส่ง (1)
ข้อกำหนดเกี่ยวกับสวัสดิภาพสัตว์ในสัตว์น้ำ: การขนส่ง (2)
ข้อกำหนดเกี่ยวกับสวัสดิภาพสัตว์ในสัตว์น้ำ: การขนส่ง (1)
“อาหารปลอดภัย” “สิ่งแวดล้อม” “สวัสดิภาพสัตว์” กับการเลี้ยงสัตว์ปัจจุบัน
เศรษฐกิจชีวภาพ-เศรษฐกิจหมุนเวียน-เศรษฐกิจสีเขียว Bio-Circular-Green Economy : ภาคการเกษตร
การให้ probiotic ชนิด Bacillus cereus และ Bacillus subtilis ผสมอาหารปลานิล ที่มีผลต่ออัตราการเจริญเติบโต สุขภาพของลำไส้ และความต้านทานต่อการติดเชื้อ Streptococcus agalactiae
การใช้ probiotics prebiotics และ synbiotics ในปลานิล เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการเจริญเติบโต และการป้องกันการติดเชื้อ Aeromonas hydrophila
ปลานิลและซินไบโอติก
ปลาเทราต์กับซินไบโอติก
การฆ่าเชื้อโรคอุปกรณ์ส่วนตัว และน้ำ
ข้อควรคำนึงถึงในการฆ่าเชื้อสถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์ (3)
ข้อควรคำนึงถึงในการฆ่าเชื้อสถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์ (2)
ข้อควรคำนึงถึงในการฆ่าเชื้อสถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์ (1)
วัคซีน Covid-19 หนึ่งในวิธีป้องกันโรค
ประเภทของสารฆ่าเชื้อในสถานประกอบการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์ (2)
ประเภทของสารฆ่าเชื้อในสถานประกอบการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์ (1)
การวางแผนการฆ่าเชื้อโรคกรณีฉุกเฉิน และการเลือกใช้สารฆ่าเชื้อ
การวางแผนการฆ่าเชื้อโรค ในสถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์
ซินไบโอติกกับแบคทีเรียประจำถิ่นในลำไส้กุ้งกุ้ง
ซินไบโอติกกับภูมิคุ้มกันของกุ้ง
การฆ่าเชื้อโรคในสถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์ (2)
การฆ่าเชื้อโรคในสถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์ (1)
การประเมินโปรไบโอติก
การควบคุมเพศในสัตว์น้ำผ่านการจัดการชุดโครโมโซม
แอบดูจีนเลี้ยงกุ้งกับโปรไบโอติก
ทำความรู้จัก…เปปไทด์ต้านจุลชีพ
โลกยุค 4.0 กับการเฝ้าระวังโรค
วิเคราะห์ข่าว หมู ไก่
อาหารสัตว์และเรื่องของสารพิษจากเชื้อรา
ซินไบโอติก (Synbiotics) สำหรับสัตว์น้ำ
ระบบนิเวศของแบคทีเรียในบ่อกุ้งกับโปรไบโอติก
ทำไมสัตว์น้ำและผลิตภัณฑ์จึงไม่มีรายงานความเสี่ยงต่อไวรัส COVID-19
น้องใหม่ตัวร้ายไวรัสในกุ้ง Decapod Iridescent Virus 1 (DIV1)
ต้านวิบริโอด้วยโปรไบโอติก
ก้งุ โปรไบโอติก การเจริญเติบโต การย่อยอาหาร
แมงดากับงานด้านการแพทย์
คาเวียร์ ไข่จากปลาที่ใกล้สูญพันธุ์
การตรวจโรคทางห้องปฏิบัติการและการนำไปใช้
E-commerce พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์สำหรับสินค้าสัตว์น้ำผ่านหลัก 7P (2)
E-commerce พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์สำหรับสินค้าสัตว์น้ำผ่านหลัก 7P (1)
ระบบข้อมูลสุขภาพสัตว์โลก
น้ำปลา ความอร่อยจากอดีตสู่ยุคใส่ใจสุขภาพ
โรคอุบัติใหม่ในสัตว์น้ำของประเทศไทยในอดีต
โรคอุบัติใหม่ไม่ไกลตัว Novel Coronavirus
เรื่องกุ้งกับโปรไบโอติก (2)
ความสำคัญของการรายงานการระบาดของโรคกับสุขภาพสัตว์น้ำ
ยกระดับ from farm-to-table ด้วยสี่เสาหลักด้านคุณภาพ
ความลับของปลาเนื้อสีส้ม: เรื่องที่น่าสนใจของปลาแซลมอน (2)
คู่มือป้องกัน โรคโควิด-19
ความลับของปลาเนื้อสีส้ม: เรื่องที่น่าสนใจของปลาแซลมอน (1)
Climate change ภาวะโลกร้อนกับสุขภาพของปลา (2)