ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #8
ReadyPlanet.com
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #8

                           

ชื่อบทความ   ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #8

คำสำคัญ      ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE

  ในบทความนี้เราเดินทางกันมาถึง 3 เส้นทางสุดท้ายของการแพร่กระจายของเชื้อก่อโรคที่เป็นไปได้ในสถานประกอบการสัตว์น้ำหรือฟาร์ม ที่จะต้องรู้ ต้องคำนึงถึงเพื่อนำไปใช้ในการจัดการวางแผนจัดทำความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำให้มีประสิทธิภาพค่ะ ไม่อารัมภบทยืดยาว ขอเข้าไปถึงสาระกันเลยว่า 3 เส้นทางที่เหลือ ได้แก่ (1) วัตถุที่เป็นพาหะนำโรค (Fomites) (2) เวกเตอร์ (Vectors) และ (3) บุคลากรและผู้เยี่ยมชม (Personnel and visitors) มีรายละเอียดยังไงบ้างนะคะ

1. วัตถุที่เป็นพาหะนำโรค (Fomites)

อุปกรณ์ ยานพาหนะ วัสดุ บรรจุภัณฑ์ เสื้อผ้าและรองเท้าที่ใช้ในฟาร์ม เลนก้นบ่อ โครงสร้างของบ่อ และ วัตถุที่เป็นพาหะนำโรคอื่น ๆ สามารถเป็นตัวกลางในการแพร่เชื้อเข้าสู่ฟาร์มและแพร่เชื้อภายในฟาร์มสัตว์น้ำได้

ความเป็นไปได้ในการแพร่กระจายเชื้อก่อโรคจะขึ้นอยู่กับความคงทนของเชื้อก่อโรคในสิ่งแวดล้อม หรือบนพื้นผิว โดยจะพบว่าในพื้นผิวที่ทำความสะอาดยาก ฆ่าเชื้อยาก และเชื้อสามารถคงมีชีวิตอยู่ได้นานจะมีโอกาสในการแพร่กระจายเชื้อมากกว่า การใช้อุปกรณ์ร่วมกันระหว่างฟาร์ม หน่วยการผลิตสัตว์น้ำ หรือระหว่างบ่อเลี้ยง อาจส่งผลให้เกิดการแพร่กระจายของเชื้อก่อโรคได้

ควรมีการประเมินความเสี่ยงของการแพร่เชื้อก่อโรค และมีการจัดการโดยคำนึงถึงมาตรการลดผลกระทบที่สามารถเกิดขึ้นได้ ดังนี้

- ประเมินว่าจะมีความเสี่ยงของโรคที่เกี่ยวข้องกับวัตถุที่เป็นพาหะนำโรคชนิดใดได้บ้าง ที่มีการนำเข้า ออกในฟาร์ม หรือบริเวณพื้นที่หน่วยการผลิต บ่อเลี้ยง

- ต้องตรวจสอบขั้นตอนการทำความสะอาดและฆ่าเชื้อ และโครงสร้างของพื้นที่การผลิต เพื่อให้มั่นใจว่ามีกระบวนการทำความสะอาดที่ถูกต้องเหมาะสม และมีประสิทธิภาพ

- สำหรับวัตถุที่ทำความสะอาดยาก หรือเสื่อมสภาพได้ง่าย หรือสิ่งของที่มีโอกาสปนเปื้อนสูง ควรจัดไว้ให้ใช้ในพื้นที่เฉพาะ ไม่ควรเคลื่อนย้ายไปใช้ร่วมกันในพื้นที่การผลิตหรือบ่อเลี้ยงอื่น

- หากมีการเคลื่อนย้ายวัตถุ จะต้องมีการทำความสะอาด มีการทบทวนวิธีการและขั้นตอนการทำความสะอาดว่ามีความเหมาะสมและมีประสิทธิภาพมากพอในการทำลายเชื้อก่อโรค

2.พาหะนำเชื้อหรือเวกเตอร์ (Vectors)

พาหะนำเชื้อหรือเวกเตอร์ สามารถแพร่เชื้อก่อโรคไปยังสัตว์น้ำที่อ่อนแอได้ พาหะนำเชื้อหรือเวกเตอร์อาจเป็นสัตว์น้ำอื่นที่หลุดเข้าพื้นที่เลี้ยง นกป่า สัตว์อื่น และสัตว์รบกวน เช่น หนู ทั้งนี้ แนวโน้มของการแพร่เชื้อก่อโรค

ผ่านทางพาหะจะแตกต่างกันไปตามชนิดของพาหะ ลักษณะของเชื้อก่อโรค ประเภทของระบบการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ และระดับความปลอดภัยทางชีวภาพ

สำหรับการประเมินความเสี่ยงของการแพร่เชื้อก่อโรค และการจัดการควรคำนึงถึงมาตรการลดผลกระทบที่สามารถเกิดขึ้นได้ ดังนี้

 

(1) มาตรการบรรเทาผลกระทบทางกายภาพเพื่อป้องกันพาหะเข้าไปในฟาร์ม เช่น การกรอง ตรวจคัดกรองน้ำที่เข้าและออกจากระบบการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำแบบกึ่งปิดและแบบปิด การจัดให้มีรั้ว หรือกำแพงเพื่อป้องกัน ควบคุมการเข้ามาของสัตว์และคนมายังพื้นที่การผลิต มีประตูสำหรับควบคุมการเข้าออก โดยบุคลากรและผู้เยี่ยมชมต้องเป็นผู้ที่ได้รับอนุญาตก่อนเข้าในพื้นที่การผลิต มีตาข่ายกลางคลุมปากบ่อเพื่อป้องกันนก

(2) การควบคุมสัตว์พาหะ (pest control)

3. บุคลากรและผู้เยี่ยมชม (Personnel and visitors)

ควรมีการควบคุมบุคลากรและผู้เยี่ยมชมสถานประกอบการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ โดยกำหนดพื้นที่ที่อนุญาตให้เข้าถึงได้ เช่น พื้นที่ภายนอกระบบการผลิตให้จัดเป็นพื้นที่เสี่ยง สำหรับบริเวณที่มีการเพาะเลี้ยงก็จัดให้เป็นพื้นที่ที่ต้องมีการดำเนินการเรื่องความปลอดภัยทางชีวภาพ มีการลงทะเบียนรายชื่อผู้เข้าชม ข้อมูลสำหรับติดต่อ และรายละเอียดการสัมผัสสัตว์น้ำหรือเชื้อก่อโรคในระยะเวลาก่อนหน้าที่จะเข้าสู่ฟาร์ม รวมทั้งข้อมูลการเยี่ยมชมสถานประกอบการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอื่น ๆ จัดให้มีการเปลี่ยนเสื้อผ้าและรองเท้า หรือใช้วัสดุคลุมผมแบบใช้แล้วทิ้ง เช่น หมวกคลุม เสื้อคลุม ถุงมือ ถุงหุ้มรองเท้า จัดให้มีจุดล้างมือ และอ่างจุ่มเท้า นอกจากนี้ ผู้เยี่ยมชมทุกคนควรได้รับฟังการบรรยายสรุปก่อนเยี่ยมชม และมีการกำกับดูแลเพื่อให้แน่ใจว่าการเยี่ยมชมตามจุดต่างๆ เป็นไปตามแผนความปลอดภัยทางชีวภาพ ควรมีการแสดงป้ายกำกับการปฏิบัติขณะเยี่ยมชมที่ชัดเจนเพื่อส่งเสริมให้บุคลากรและผู้เยี่ยมชมเกิดความตระหนักและการปฏิบัติตามมาตรการแผนความปลอดภัยทางชีวภาพที่กำหนดไว้

 

รับทราบรายละเอียดกันไปครบถ้วนแล้วสำหรับเส้นทางการแพร่กระจายของเชื้อก่อโรคที่เป็นไปได้ในสถานประกอบการสัตว์น้ำหรือฟาร์มทั้งหมดที่ OIE กำหนดไว้ ในบทความหน้าเรามาดูรายละเอียดของแผนความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE กันค่ะ

 

สัตวแพทย์หญิง ดร.มินตรา ลักขณา (หมอเมย์)
อ.น.สพ.ดร. ภัทรพล เปี่ยมสมบูรณ์ (หมอเอก) 



  




Farm story

วิตามินซีคนทานได้ ปลากินดี
งานวิจัย ขิง กับ ยากำจัดวัชพืช
โปรไบโอติกแบบ multi-species
ขมิ้นชันในอาหารปลานิล
อาหารสัตว์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
ปลาเสมือนจริงทดแทนการใช้สัตว์ทดลอง
การใช้สมุนไพรเป็นยาสลบกับปลาเรนโบว์เทราต์
การใช้ยาต้านจุลชีพอย่างสมเหตุผลในสัตว์น้ำโดยองค์การสุขภาพสัตว์โลก (3/3)
การใช้ยาต้านจุลชีพอย่างสมเหตุผลในสัตว์น้ำโดยองค์การสุขภาพสัตว์โลก (2/3)
การใช้ยาต้านจุลชีพอย่างสมเหตุผลในสัตว์น้ำโดยองค์การสุขภาพสัตว์โลก (1/3)
ความสัมพันธ์ของพยาธิตืดในปลากับแบคทีเรียตัวร้าย
โปรตีนจากเคยและการเลี้ยงกุ้ง
Nutraceuticals และการรักษาโรค AGD ในปลาแซลมอน
การป้องกันดีกว่าการรักษา วัคซีนคุณภาพ หยุดการระบาดของโรคสัตว์
nanobubbles และการเพาะเลี้ยงกุ้ง
nanobubbles
Black soldier fly แหล่งโปรตีนย่อยง่ายในอาหารสัตว์น้ำ #2
Black soldier fly แหล่งโปรตีนย่อยง่ายในอาหารสัตว์น้ำ #1
ยีสต์ทำขนมปังกับโปรไบโอติก
จุลินทรีย์ในลำไส้ปลา
ผลกระทบของ Covid19 ต่อตลาดปลาเทอร์บอตและคาเวียร์ของสหภาพยุโรป
โปรตีนทางเลือกกับปัญหาโรค EMS ในการเลี้ยงกุ้ง
"แมลงกับอุสาหกรรมอาหารสัตว์เลี้ยง"
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #10
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #9
การสนับสนุนความยั่งยืนในการประมง
กระแสความต้องการประมงยั่งยืน โอกาสและความท้าทายสำหรับปลานิล
African swine fever
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #7
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #6
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #5
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #4
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #3
พืชสมุนไพรกับสุขภาพปลา
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #2
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE #1
ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE
ปลาแซลมอน ในอาร์เจนตินา
โปรตีนทางเลือก
กลยุทธ์ในการขับเคลื่อนประชาคมระหว่างประเทศในการพัฒนาสุขภาพสัตว์น้ำ และสวัสดิภาพสัตว์น้ำของ OIE
ความเคลื่อนไหวเกี่ยวกับสุขภาพสัตว์ของ OIE
อาหารในโลกอนาคต
โปรไบโอติก Bacillus pumilus กับวิบริโอ
probiotic กับสารสกัดอินทผลัม
การยึดเกาะของโปรไบโอติก
ข้อกำหนดเกี่ยวกับสวัสดิภาพสัตว์ในสัตว์น้ำ: การขนส่งและเรื่องที่ควรทำหลังขนส่ง
ข้อกำหนดเกี่ยวกับสวัสดิภาพสัตว์ในสัตว์น้ำ: การวางแผนการขนส่ง (2)
ข้อกำหนดเกี่ยวกับสวัสดิภาพสัตว์ในสัตว์น้ำ: การวางแผนการขนส่ง (1)
ข้อกำหนดเกี่ยวกับสวัสดิภาพสัตว์ในสัตว์น้ำ: การขนส่ง (2)
ข้อกำหนดเกี่ยวกับสวัสดิภาพสัตว์ในสัตว์น้ำ: การขนส่ง (1)
“อาหารปลอดภัย” “สิ่งแวดล้อม” “สวัสดิภาพสัตว์” กับการเลี้ยงสัตว์ปัจจุบัน
เศรษฐกิจชีวภาพ-เศรษฐกิจหมุนเวียน-เศรษฐกิจสีเขียว Bio-Circular-Green Economy : ภาคการเกษตร
การให้ probiotic ชนิด Bacillus cereus และ Bacillus subtilis ผสมอาหารปลานิล ที่มีผลต่ออัตราการเจริญเติบโต สุขภาพของลำไส้ และความต้านทานต่อการติดเชื้อ Streptococcus agalactiae
การใช้ probiotics prebiotics และ synbiotics ในปลานิล เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการเจริญเติบโต และการป้องกันการติดเชื้อ Aeromonas hydrophila
ปลานิลและซินไบโอติก
ปลาเทราต์กับซินไบโอติก
การฆ่าเชื้อโรคอุปกรณ์ส่วนตัว และน้ำ
ข้อควรคำนึงถึงในการฆ่าเชื้อสถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์ (3)
ข้อควรคำนึงถึงในการฆ่าเชื้อสถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์ (2)
ข้อควรคำนึงถึงในการฆ่าเชื้อสถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์ (1)
วัคซีน Covid-19 หนึ่งในวิธีป้องกันโรค
ประเภทของสารฆ่าเชื้อในสถานประกอบการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์ (2)
ประเภทของสารฆ่าเชื้อในสถานประกอบการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์ (1)
การวางแผนการฆ่าเชื้อโรคกรณีฉุกเฉิน และการเลือกใช้สารฆ่าเชื้อ
การวางแผนการฆ่าเชื้อโรค ในสถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์
ซินไบโอติกกับแบคทีเรียประจำถิ่นในลำไส้กุ้งกุ้ง
ซินไบโอติกกับภูมิคุ้มกันของกุ้ง
การฆ่าเชื้อโรคในสถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์ (2)
การฆ่าเชื้อโรคในสถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ฟาร์ม และอุปกรณ์ (1)
คำแนะนำสำหรับการทำความสะอาดและฆ่าเชื้อบนพื้นผิวไข่ปลาแซลมอน
การประเมินโปรไบโอติก
การควบคุมเพศในสัตว์น้ำผ่านการจัดการชุดโครโมโซม
แอบดูจีนเลี้ยงกุ้งกับโปรไบโอติก
ทำความรู้จัก…เปปไทด์ต้านจุลชีพ
โลกยุค 4.0 กับการเฝ้าระวังโรค
วิเคราะห์ข่าว หมู ไก่
อาหารสัตว์และเรื่องของสารพิษจากเชื้อรา
ซินไบโอติก (Synbiotics) สำหรับสัตว์น้ำ
ระบบนิเวศของแบคทีเรียในบ่อกุ้งกับโปรไบโอติก
ทำไมสัตว์น้ำและผลิตภัณฑ์จึงไม่มีรายงานความเสี่ยงต่อไวรัส COVID-19
น้องใหม่ตัวร้ายไวรัสในกุ้ง Decapod Iridescent Virus 1 (DIV1)
ต้านวิบริโอด้วยโปรไบโอติก
ก้งุ โปรไบโอติก การเจริญเติบโต การย่อยอาหาร
แมงดากับงานด้านการแพทย์
คาเวียร์ ไข่จากปลาที่ใกล้สูญพันธุ์
การตรวจโรคทางห้องปฏิบัติการและการนำไปใช้
E-commerce พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์สำหรับสินค้าสัตว์น้ำผ่านหลัก 7P (2)
E-commerce พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์สำหรับสินค้าสัตว์น้ำผ่านหลัก 7P (1)
ระบบข้อมูลสุขภาพสัตว์โลก
น้ำปลา ความอร่อยจากอดีตสู่ยุคใส่ใจสุขภาพ
โรคอุบัติใหม่ในสัตว์น้ำของประเทศไทยในอดีต
โรคอุบัติใหม่ไม่ไกลตัว Novel Coronavirus
เรื่องกุ้งกับโปรไบโอติก (2)
ความสำคัญของการรายงานการระบาดของโรคกับสุขภาพสัตว์น้ำ
ยกระดับ from farm-to-table ด้วยสี่เสาหลักด้านคุณภาพ
ความลับของปลาเนื้อสีส้ม: เรื่องที่น่าสนใจของปลาแซลมอน (2)
คู่มือป้องกัน โรคโควิด-19
ความลับของปลาเนื้อสีส้ม: เรื่องที่น่าสนใจของปลาแซลมอน (1)
Climate change ภาวะโลกร้อนกับสุขภาพของปลา (2)