ชื่อบทความ   African swine fever,

คำสำคัญ      African swine fever, OIE

  ในบทความนี้ขอขัดจังหวะซีรีย์ “ความปลอดภัยทางชีวภาพในสถานประกอบการสัตว์น้ำของ OIE” ด้วยประเด็นที่กำลังอยู่ในกระแส และกระทบกับชีวิตประจำวันของหลายๆ คน โดยเฉพาะท่านที่ชอบกินหมูกระทะ จะเป็นเรื่องอะไรไปไม่ได้เลยนอกจากเรื่องหมู หลายท่านที่ตามข่าวประจำวันจะทราบดีเกี่ยวกับข่าวโรคระบาดในหมูที่ชื่อว่า ASF หรือชื่อเต็มๆ ว่า African swine fever หรือ โรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกร เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัส ปัจจุบัน ณ ตอนที่นั่งเขียนบทความนี้ยังไม่มีวัคซีน และวิธีรักษาที่จำเพาะนะคะ สำหรับรายละเอียดเกี่ยวกับโรคสามารถหาอ่านได้ทั่วไปในเว็ปไซต์ด้านปศุสัตว์ เนื่องจากเป็นโรคที่กำลังอยู่ในกระแส อ่านถึงตรงนี้หลายท่านอาจสงสัยว่า แล้ววันนี้หมอจะเขียนอะไรให้อ่านละ วันนี้ก็จะขอย้อนอดีตไปหาองค์การสุขภาพสัตว์โลกหรือ OIE นี่แหละค่ะว่า ณ ตอนที่โรค ASF แพร่ระบาดหนักในภูมิภาคอื่นของโลกเมื่อหลายปีก่อน (ปัจจุบันส่วนอื่นของโลกก็ยังคงพบการระบาดอยู่) ในสถานการณ์ตอนนั้น OIE เขาว่าอย่างไรเกี่ยวกับโรคนี้บ้าง

ในการประชุมใหญ่สามัญประจำปีของ OIE ครั้งที่ 87 เมื่อเดือนพฤษภาคม 2562 ณ กรุงปารีส สาธารณรัฐฝรั่งเศส ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อหารือเกี่ยวกับการกำหนดและทบทวนมาตรฐานด้านสุขภาพสัตว์ของ OIE รวมทั้งความก้าวหน้าและโอกาสในการดำเนินกิจกรรมควบคุมและกำจัดโรคระบาดสัตว์ตามแนวทางสุขภาพหนึ่งเดียว (One Health) ในที่ประชุมครั้งนั้น มีการนำเสนอหัวข้อบรรยายทางเทคนิค เรื่อง สถานการณ์โลกเกี่ยวกับโรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกร (Global situation relating to African swine fever) โดย ดร. Budimir Plavšić และ Andriy Rozstalnyy นำเสนอข้อมูลสถานการณ์โลกของโรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกร ซึ่งเป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสและปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนสำหรับป้องกันโรค โรคดังกล่าวพบเฉพาะในสุกรและไม่ติดต่อสู่คน แต่ทำให้เกิดอัตราการตายสูงในสุกรซึ่งส่งผลกระทบและสร้างความเสียหายอย่างมากต่ออุตสาหกรรมผู้ผลิตและเลี้ยงสุกร ตั้งแต่ปี 2562 สถานการณ์การระบาดของโรคดังกล่าวเพิ่มมากขึ้นในหลายประเทศ เป็นภัยคุกคามที่ส่งผลกระทบและสร้างความเสียหายต่อความมั่นคงด้านอาหาร (food security) ในระดับโลก การป้องกัน ควบคุมและกำจัดปัญหาการระบาดของโรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกรเป็นความท้าทายระดับโลกที่ทุกประเทศจะต้องร่วมมือกันในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว ไม่เฉพาะแค่ภาครัฐบาลของประเทศสมาชิก OIE เท่านั้น แต่ยังรวมถึงภาคส่วนอื่นๆ ทั้ง ภาคเอกชน อุตสาหกรรมการผลิตสุกร มหาวิทยาลัย ศูนย์วิจัย หน่วยงานการจัดการป่าไม้ สมาคมนักล่าสัตว์ องค์กรการท่องเที่ยวและองค์กรขนส่งสัตว์ ภาคประชาสังคม และองค์กรระหว่างประเทศจะต้องทำงานร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อป้องกันการแพร่กระจายและควบคุมโรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกรทั่วโลก

OIE แนะนำให้ประเทศสมาชิกควรตรวจสอบและมีดำเนินการที่ถูกต้องสอดคล้องตามมาตรฐานของ OIE เพื่อควบคุมโรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกรอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งมาตรการเหล่านี้ประกอบด้วยมาตรการการป้องกัน และแผนการเฝ้าระวังตามความเสี่ยง การจัดการความปลอดภัยทางชีวภาพในการผลิตสุกรและในกิจกรรมการล่าสัตว์ การตรวจสอบย้อนกลับและการควบคุมการเคลื่อนย้ายสุกร การควบคุมอย่างเป็นทางการที่มีประสิทธิภาพ การจัดการสุกรป่า การทำลายซากสัตว์และผลิตภัณฑ์ที่ปนเปื้อนอย่างปลอดภัย การพัฒนาความร่วมมือระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง การศึกษาวิจัยต่อเนื่อง และโครงการสร้างความตระหนักสำหรับทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง

การจัดการกับโรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกรซึ่งนับเป็นภัยคุกคามระดับโลกจะต้องอาศัยการดำเนินการประสานงานระหว่างประเทศ องค์กรอื่นๆ สถาบันวิจัยทางวิทยาศาสตร์ ผู้ผลิตสุกรและผลิตภัณฑ์ ภาครัฐและผู้มีส่วนได้เสียอื่นๆ เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อไวรัส เพื่อให้มั่นใจว่ายังคงไว้ซึ่งคุณภาพชีวิตของเกษตรกร ลดความยากจน ปกป้องสวัสดิภาพสัตว์ ป้องกันความสูญเสียทางเศรษฐกิจ เพื่อให้เกิดความมั่นคงและยั่งยืนในการผลิตสุกร การพัฒนาวัคซีนที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมีความสำคัญมากในการควบคุมและป้องกันโรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกร สำหรับการควบคุม ป้องกันและแก้ไขปัญหานี้จำเป็นจะต้องมีการวางแผนการดำเนินงานในระดับโลก มีกรอบยุทธศาสตร์ระดับโลก ระดับภูมิภาคและระดับชาติ เพื่อการดำเนินงานอย่างเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ ส่งเสริมการพัฒนาทางเศรษฐกิจ ความมั่นคงด้านอาหารและอำนวยความสะดวกทางการค้าที่ปลอดภัยสำหรับสินค้าผลิตภัณฑ์สุกร มีการบังคับใช้กฎหมายอย่างเหมาะสมและมีการประสานงานอย่างใกล้ชิดกับผู้มีส่วนได้เสีย การบูรณาการแนวทางการมีส่วนร่วมและการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเพื่อจัดการปัญหาการระบาดของโรคนั้นมีความสำคัญอย่างมากสำหรับการควบคุมโรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกร เนื่องจากจะทำให้ได้รับข้อแนะนำทางเทคนิคที่เหมาะสมสำหรับนำมาใช้ในการบริการทางสัตวแพทย์ มีการรณรงค์การสื่อสารที่เหมาะสมซึ่งมีเป้าหมายในการสร้างการเปลี่ยนแปลงด้านพฤติกรรมและทำให้เกิดความร่วมมือซึ่งเป็นองค์ประกอบที่สำคัญของการควบคุมโรคอหิวาต์แอฟริกาในสุกร

ได้ความรู้ในเรื่อง ASF กันไปพอสมควรแล้ว และถ้าอ่านมาจนถึงบรรทัดนี้ น่าจะมีคนสังเกตได้ว่าสิ่งหนึ่งที่ OIE มักนำมาอ้างถึงในมาตรการป้องกันโรคเกือบทุกโรคเลยก็คือ เรื่องของการจัดการความปลอดภัยทางชีวภาพที่เรากำลังติดตามกันอย่างต่อเนื่องนั่นเองนะคะ อยากจะเน้นย้ำความสำคัญของเรื่องนี้มากๆ แต่สนับสนุนให้มีการดำเนินการด้านการจัดการความปลอดภัยทางชีวภาพอย่างจริงจังในระบบการเลี้ยงสัตว์ทุกชนิดในปัจจุบันโดยเฉพาะอย่างยิ่งสัตว์ที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจค่ะ

สัตวแพทย์หญิง ดร.มินตรา ลักขณา (หมอเมย์)
อ.น.สพ.ดร. ภัทรพล เปี่ยมสมบูรณ์ (หมอเอก)