ความเค็มของน้ำ (Salinity) คือค่าปริมาณความเข้มข้นของเกลือแร่ที่ละลายในน้ำโดยเฉพาะโซเดียมคลอไรด์ ค่าความเค็มมักวัดในหน่วยพีพีที (parts per thousand; ppt) โดยทั่วไปจะสามารถแบ่งระดับความเค็มของน้ำจืด (fresh water) น้ำกร่อย (brackish water) และน้ำเค็ม (sea water) ตามค่าความเค็มดังนี้

- น้ำจืด จะมีความเค็มที่วัดได้ที่ 0-0.5 ppt

- น้ำกร่อย จะวัดค่าความเค็มได้ 0.5-30 ppt และ

- น้ำเค็ม จะมีความเค็มสูงกว่า 30 ppt ขึ้นไป

ค่าความเค็มของน้ำมีความแตกต่างกันขึ้นอยู่กับสภาพภูมิประเทศรวมกับชนิดและคุณสมบัติของดินโดยค่าความเค็มมีผลต่อสุขภาพของปลาเช่นเดียวกับค่าคุณภาพน้ำอื่นๆ ถ้านำปลาจืดไปเลี้ยงในน้ำกร่อยหรือปลาที่เลี้ยงในน้ำกร่อยไปเลี้ยงในพื้นที่น้ำเค็มปลาจะต้องมีการปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไปแต่ต้องเป็นการเปลี่ยนแปลงความเค็มอย่างช้าๆ และไม่เกิดขีดจำกัดการปรับตัวของร่างกาย ซึ่งปลาแต่ละชนิดก็มีขีดจำกัดความสามารถในการปรับตัวแตกต่างกัน ปลาขนาดใหญ่จะมีความทนต่อสภาพความเค็มที่เปลี่ยนแปลงไปจากภาวะปกติน้อยกว่าปลาขนาดเล็ก ปลาน้ำจืดบางชนิดจะทนอยู่ในที่พื้นที่มีความเค็มได้แค่เพียง 7 ppt หากมีการเปลี่ยนแปลงความเค็มอย่างฉับพลันหรืออยู่ในพื้นที่ที่มีความเค็มมากเกินไป ไม่เหมาะสมกับการดำรงชีวิตจะมีผลต่อการรักษาสมดุลของน้ำเเละเเร่ธาตุ (osmoregulation) ของร่างกาย ปลาอาจไม่เจริญเติบโตตามปกติหรืออาจตายได้ แต่สำหรับปลานิลซึ่งเป็นปลาน้ำจืดที่มีความต้านทานสูงนั้นสามารถดำรงชีวิตอยู่ในสภาวะที่น้ำมีค่าความเค็มสูงได้โดยปลานิลแต่ละสายพันธุ์มีความทนทานต่อค่าความเค็มที่แตกต่างกัน เช่น Nile Tilapia สามารถเจริญเติบโตได้ดีแม้ว่าค่าความเค็มสูงถึง 15 ppt Blue Tilapia ยังเจริญเติบโตได้ที่ค่าความเค็มไม่เกิน 20 ppt และ Mozambique Tilapia เจริญเติบโตได้ในน้ำที่มีค่าความเค็มเท่ากับน้ำทะเล อย่างไรก็ตามค่าความเค็มที่สัตว์น้ำจืดรวมถึงปลานิลดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างปกติ คือ ช่วง 0-5 ppt

สัตวแพทย์หญิง ดร.มินตรา ลักขณา (หมอเม)
อ.น.สพ.ดร. ภัทรพล เปี่ยมสมบูรณ์ (หมอเอก) 

Salinity is the total concentration of salt dissolving in water, especially sodium chloride (NaCl). Common unit of measurement for salinity is “parts per thousand or ppt”.

Generally, salinity level is used to categorized types of water into:

- Fresh water, 0-0.5 ppt salinity

- Brackish water, 0.5-30 ppt salinity 

- Sea water, >30 ppt salinity

Salinity level is depended on the location of the pond, as well as types of soil and mineral. As the other water quality parameters, salinity also impacts fish health. Cautious should be taken when taking fresh water fish to rear in brackish water or from brackish water to sea water.

Fish should not be directly transferred to water that has large different in salinity from where the fish come from. Change the water salinity at small rate at the time before releasing the fish into the new salinity.

However, the new salinity level should not exceed the fish normal capacity to tolerate it.

Each species of fish can withstand different salinity levels. For larger fish, they are less tolerance to salinity change than smaller fish. Some fresh water fish can tolerate only 7 ppt salinity.

Abrupt change in salinity or being in too high salinity situation, fish will have problem with osmoregulation. This has significant effect on fish physiology, such as growth performance, and sometimes lead to death.

For tilapia. Generally, they can withstand wide range of salinity which different tilapia species can stand different levels of salinity. For instance, Nile tilapia can grow well under salinity at 15 ppt, Blue tilapia has a little more tolerance at <20 ppt and Mozambique Tilapia can be reared in high salinity water as high as sea water.

Basically, the optimum salinity for fresh water fish, including tilapia is between 0-5 ppt.

Mintra Lukkana, DVM, MSc, PhD
Pathradol Piamsomboon , DVM , PhD