คาร์บอนไดออกไซด์
ค่าคาร์บอนไดออกไซด์ หรือ CO2 มีผลต่อสุขภาพของปลาถ้าในน้ำมีค่าคาร์บอนไดออกไซด์สูงอาจพบปลาตายได้ ค่าคาร์บอนไดออกไซด์ที่เหมาะสมต่อการดำรงชีวิตของปลานิลไม่ควรมีค่ามากกว่า 30 มิลลิกรัมต่อลิตร (mg/l) ทั้งนี้ระดับของค่าคาร์บอนไดออกไซด์มีความสัมพันธ์กับการสังเคราะห์แสงของพืชน้ำและแพลงตอนพืชในน้ำในตอนกลางวันที่มีการสังเคราะห์แสงค่าคาร์บอนไดออกไซด์จะต่ำและปริมาณออกซิเจนจะสูง แต่ในเวลากลางคืนจะกลับกันคือค่าคาร์บอนไดออกไซด์จะสูงและออกซิเจนจะต่ำเนื่องจากไม่มีการสังเคราะห์แสงแต่เป็นการดึงออกซิเจนในน้ำไปใช้หายใจถ้าในบ่อเลี้ยงมีพืชน้ำและแพลงตอนพืชอยู่มากอาจส่งผลให้ค่าคาร์บอนไดออกไซด์มีค่าสูงตามไปด้วยและกรณีที่พืชน้ำหรือแพลงตอนพืชตายอย่างฉับพลันจะทำให้ปริมาณออกซิเจนลดลงอย่างรวดเร็วและค่าคาร์บอนไดออกไซด์สูงขึ้นกะทันหันซึ่งจะมีผลต่อการปรับตัวของปลา ในบางครั้งอาจพบปลาตายได้การเปลี่ยนแปลงของค่าคาร์บอนไดออกไซด์ยังมีผลต่อความเป็นกรด-ด่างในน้ำ เป็นคุณสมบัติเป็น buffer ที่ทำให้ค่าความเป็นกรด-ด่างเปลี่ยนแปลงอย่างค่อยเป็นค่อยไปการละลายน้ำของคาร์บอนไดออกไซด์จะทำให้เกิดภาวะเป็นกรดเราจึงสามารถพบค่าความเป็นกรด-ด่างในน้ำสูงขึ้นในตอนกลางวันและลดลงในช่วงกลางคืนการผันแปรของคาร์บอนไดออกไซด์มีผลต่อระบบการหายใจของสัตว์น้ำถ้ามีค่าคาร์บอนไดออกไซด์สูงจะมีผลต่อประสิทธิภาพในการแลกเปลี่ยนออกซิเจนถึงแม้ว่าในแหล่งน้ำจะมีค่าของออกซิเจนอยู่ในระดับที่เพียงพอต่อการดำรงชีวิตก็ตามปลาหรือสัตว์น้ำจะสามารถมีชีวิตอยู่ได้ในน้ำที่มีคาร์บอนไดออกไซด์สูงไม่เกิน 60 mg/l ถ้ามีออกซิเจนเพียงพอ อย่างไรก็ตามปลาหรือสัตว์น้ำนั้นก็จะพยายามอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำที่มีคาร์บอนไดออกไซด์สูงไม่เกิน 5 mg/l
How does Carbon dioxide (CO2 ) affect fish health? You may see that sometimes when CO2 level in the pond is too high, fish died! When CO2 level is high, it will make the fish harder to exchange gas, even though the level O2 is high.
Mintra Lukkana, DVM, MSc, PhD |