ความขุ่นใส (Turbidity) ของน้ำ เกิดจากสารแขวนลอยที่อยู่ในน้ำ เช่น อินทรีย์สาร ดิน ทราย สิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก แพลงตอน แบคทีเรียหรือแร่ธาตุต่างๆ สะท้อนหรือขัดขวางการส่องผ่านของแสงในน้ำซึ่งปริมาณสารแขวนลอยที่มีมากน้อยต่างกันทำให้แสงสว่างสามารถส่องผ่านลงไปในน้ำได้มากน้อยต่างกัน ทั้งนี้ความขุ่นของน้ำนั้นอาจไม่สัมพันธ์กับปริมาณสารแขวนลอยที่อยู่ในน้ำเสมอไปเพราะความสามารถในการดูดกลืน ขัดขวางหรือสะท้อนแสงของสารแขวนลอยแต่ละประเภทมีความแตกต่างกันกรณีที่น้ำมีความขุ่นไม่เหมาะสมจะมีผลต่อการสังเคราะห์แสงของพืชน้ำและแพลงตอนในบางครั้งอาจพบว่าปริมาณสารแขวนลอยในน้ำที่มีมากเกินจะมีผลต่อระบบการหายใจของปลาโดยสารแขวนลอยอาจไปเกาะซี่เหงือกและทำให้ประสิทธิภาพในการแลกเปลี่ยนออกซิเจนลดลงสังเกตได้จากการตรวจซี่เหงือกว่ามีความสกปรกหรือไม่การวัดความขุ่นของน้ำนั้น วัดจากความเข้มข้นของแสงที่ผ่านลงไปในน้ำ แต่โดยทั่วไปแล้วฟาร์มนิยมวัดความโปร่งใส (Transparency) มากกว่าความขุ่นเนื่องจากง่ายต่อการปฏิบัติงานมากกว่าการวัดค่าความโปร่งใสทำได้โดยใช้แผ่นวงกลม (Secchi disc) ทาสีขาว-ดํา เส้นผ่านศูนย์กลาง 20 เซนติเมตร จุ่มลงไปในบ่อจนมองไม่เห็นแผ่นความโปร่งใสที่เหมาะสมต่อการเลี้ยงปลานิลจะอยู่ประมาณ 30-60 เซนติเมตร ถ้ามีค่าน้อยกว่า 30 เซนติเมตร หมายถึงมีปริมาณแพลงตอนสูงเกินไปหากแพลงตอนตายอาจทำให้เกิดภาวะขาดแคลนออกซิเจนได้หรือปริมาณแพลงตอนสูงอาจไปขัดขวางไม่ให้แสงส่องผ่านและพืชน้ำรวมทั้งแพลงตอนพืชไม่สามารถสังเคราะห์แสงได้อย่างมีประสิทธิภาพการแก้ไขอาจใส่สารส้มเพื่อให้สารอินทรีย์บางประเภทตกตะกอนแต่การใช้สารส้มนั้นต้องคำนึงถึงค่าความเป็นกรด-ด่างของน้ำด้วยเนื่องจากสารส้มจะไปลดความเป็นด่างทำให้น้ำเป็นกรดมากขึ้น ถ้ามีค่าความโปร่งแสงมากกว่า 60 เซนติเมตรขึ้นไปอาจเกิดจากความไม่สมบูรณ์ของอินทรียสารและพืชน้ำสามารถแก้ไขได้โดยเพิ่มสารอินทรีย์ลงในน้ำ เช่น ปุ๋ยคอก ฟาง โดยปริมาณและประสิทธิภาพของการใส่สารอินทรีย์ลงในน้ำจะแตกต่างกันขึ้นกับคุณภาพน้ำและอาจใช้เวลาไม่เท่ากันในการปรับค่าคุณสมบัติดังกล่าวของน้ำ

สัตวแพทย์หญิง ดร.มินตรา ลักขณา (หมอเม)
อ.น.สพ.ดร. ภัทรพล เปี่ยมสมบูรณ์ (หมอเอก) 

Turbidity of water is caused by suspended solid and ultra-fine colloidal particles presenting in water, such as organic matters, soil, sand, plankton, bacteria and minerals. These particles reduce light penetration into the water.

If turbidity is too high, it will interfere with photosynthesis activities of all plants and plankton. Sometimes, too dense particles also interfere with fish’s breathing, as these particles attach to the gill, blocking gas exchange. You can observe this by looking at the gill, if there are any dirt accumulation.

Turbidity of water is determined by measuring “Transparency” of water using Secchi disc attached to a pole (20 cm diameter disc, painted black and white). Secchi disc is lowered into the pond until it can no longer be seen and records the depth.

Water transparency for tilapia culture should be maintained at 30-60 cm. If transparency is less than 30 cm, it may indicate large amount of plankton present in the water (algae bloom). This is risky because a lot of algae might die off at the same time and result in sharp drop of O 2 in the pond. Also, high density of algae can reduce photosynthesis by lowering light density in the pond.

Alum (aluminium sulfate), hydrated lime (calcium hydroxide) and gypsum (calcium sulfate) are commonly used for reducing turbidity. Several studies found that alum is more effective than those two, and also cheaper. However, alum should not be applied to pond with low total alkalinity because it may reduce pH to a toxic level.

What if water transparency is more than 60 cm?

This could mean that nutrient in the water is not sufficient for plants and plankton to grow. This can be fixed by adding nutrient sources to the pond, such as fertilized, manure and straw.

Mintra Lukkana, DVM, MSc, PhD
Pathradol Piamsomboon , DVM , PhD