การนำแบคทีเรียแกรมบวก (Gram-positive bacteria) เช่น โปรไบโอติกแบคทีเรียกลุ่มบาซิลลัส (Bacillus spp.) มาใช้ประโยชน์ในการปรับปรุงคุณภาพน้ำในระบบการเลี้ยงพบว่าเชื้อโปรไบโอติกแบคทีเรีย Bacillus spp. สามารถแปลงอินทรียสาร (organic matter) เป็นก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂ ) ได้มากกว่าเมื่อเทียบกับเชื้อแบคทีเรียแกรมลบ (Gram-negative bacteria) ซึ่งแบคทีเรียแกรมลบจะแปลงอินทรียสารไปเป็นชีวมวล หรือมวลชีวภาพ (Biomass) มากกว่า ดังนั้นในบ่อที่มีโปรไบโอติกแบคทีเรียแกรมบวกอยู่มากจะสามารถลดการสะสมของคาร์บอนอินทรีย์ในบ่อและยังช่วยให้มีการเจริญของแพลงค์ตอนพืชในบ่อมากขึ้น ทำให้เกิดน้ำเขียวในบ่อ มีงานวิจัยแนะนำให้ใช้โปรไบโอติกแบคทีเรียใส่ในบ่อเลี้ยงปลาที่มีความเข้มข้นของสารประกอบไนโตรเจนสูง (สารประกอบไนโตรเจนมีหลายรูปแบบ คือแอมโมเนีย NH₃ ไนไตรท์ NO₂- และไนเตรท NO₃ - ) โดยเฉพาะแอมโมเนียที่อยู่ในรูปแบบ unionized form ที่เป็นพิษต่อสัตว์มากกว่า ionized form เพื่อช่วยในการปรับปรุงคุณภาพน้ำ นอกจากนี้ยังมีการทดลองนำเชื้อโปรไบโอติกแบคทีเรียหลายชนิดมาผสมกับยีสต์มาใช้ผสมอาหารสำหรับให้ปลาตาเดียว (Japanese flounder) ที่เลี้ยงในระบบน้ำปิดติดต่อกัน 50 วัน จากนั้นตรวจคุณภาพน้ำเทียบกับบ่อที่ไม่ได้ใช้โปรไบโอติกเลี้ยงปลา พบว่าค่าคุณภาพน้ำของบ่อปลาที่ใช้โปรไบโอติกมีคุณภาพดีกว่า เช่นเดียวกับการทดลองใช้โปรไบโอติก Bacillus sp., Saccharomyces cerevisiae, Nitrosomonas sp., และ Nitrobacter sp. ในบ่อเลี้ยงกุ้งขาวพบว่าช่วยลดปริมาณ inorganic nitrogen และ phosphate ในน้ำได้เมื่อเทียบกับค่าคุณภาพน้ำก่อนใช้โปรไบโอติก จะเห็นได้ว่าการใช้โปรไบโอติกทั้งในรูปแบบการผสมอหารให้สัตว์น้ำกินและใส่ในบ่อเลี้ยงมีผลดีต่อการปรับปรุงค่าคุณภาพน้ำในบ่อ

สัตวแพทย์หญิง ดร.มินตรา ลักขณา (หมอเม)
อ.น.สพ.ดร. ภัทรพล เปี่ยมสมบูรณ์ (หมอเอก) 

The use of Gram-positive bacteria as probiotics, for example Bacillus spp., for improving your water quality!

            These Gram-positive bacteria can convert organic matter to carbon dioxide (CO₂) much better than those Gram-negative one. In the other hand, Gram-negative bacteria usually turn organic matter into biomass.

            So, when the Gram-positive bacteria are abundant in pond, it will reduce accumulation of organic matter. Also, CO₂ that is produced during the process will support growth of aquatic plants and eventually creating green water.

            There is also a study that apply probiotics to improve pond water quality by reducing level of nitrogen compounds (toxic unionized ammonia, nitrite and nitrate). 

            More! a study in Japanese flounder (Paralichthys olivaceus) showed that mixer of probiotics and yeast giving together with feed resulted in improved water quality when tested at 50 days of culture.

            By adding probiotics, Bacillus sp., Saccharomyces cerevisiae, Nitrosomonas sp., and Nitrobacter sp. directly to shrimp ponds, the amount of inorganic nitrogen and phosphate were lower compare to non-treatment pond.

            You can see that there are several studied showing that probiotics is truly benefit water quality, either giving with feed or add to water directly.

Mintra Lukkana, DVM, MSc, PhD
Pathradol Piamsomboon , DVM , PhD